Prachatai Podcast

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้อธิบายนิยามของคำว่า “ผู้ลี้ภัย” “คนพลัดถิ่น” “แรงงานข้ามชาติ” ฯลฯ พร้อมแนะนำบทความ “What is refugee history, now?” (2021) เผยแพร่โดย Cambridge University Press ที่อธิบายถึงงานศึกษาด้านผู้ลี้ภัยที่เดิมเป็นเพียงแขนงย่อยของศาสตร์แขนงหลักอย่างกฎหมายระหว่างประเทศ ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ มานุษยวิทยา ความสนใจเรื่องผู้ภัยศึกษาแต่เดิมก็สนใจว่าจะแก้ไขปัญหาอย่างไร หรือจะช่วยเหลืออย่างไร นอกจากนี้การนิยามเรื่องผู้ลี้ภัยก็เป็นไปแบบเอายุโรปเป็นศูนย์กลางหรือ eurocentrism อย่างไรก็ตามปัจจุบันมีมีแนวทางศึกษาที่ยึดตัวตนของของผู้ลี้ภัยเป็นหลัก โดยถือว่าผู้ลี้ภัยมีความคิด มีตัวตน มีความรู้สึก และเป็นตัวแสดงที่สำคัญ มีงานศึกษาผู้ลี้ภัยทั้งแบบชาติพันธุ์วรรณาและผ่านการศึกษาจดหมายเหตุของผู้ลี้ภัยมากขึ้น เป็นต้น

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้พูดคุยกับเคท ครั้งพิบูลย์ ในประเด็น gay dominance สัมพันธ์อย่างไรกับวาระผลักดันสิทธิความหลากหลายทางเพศ อธิบายภาวะช่วงชิงการนำเสนอความหลากหลายทางเพศที่ปรากฏในสื่อบันเทิง วัฒนธรรม ไปจนถึงงานรณรงค์ พร้อมชวนคิดข้อเสนอระยะยาวต่อการผลักดันประเด็นความหลากหลายทางเพศที่นับรวมทุกคน รวมไปถึงเรื่อง Intersectionality อีกด้วย

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้พูดถึงแนวคิดอาชญาวิทยาหลังสมัยใหม่ หรือ Post Modern Criminology ที่ให้ความสนใจประเด็นอัตลักษณ์ในการเป็นอาชญากร ธรรมชาติของมนุษย์จากสิ่งที่เป็น (being) ไปสู่สิ่งที่กลายเป็น (becoming) นอกจากนี้อาชญาวิทยาหลังสมัยใหม่ ยังท้าทายแนวคิดอาชญาวิทยากระแสหลัก ว่าจำเป็นด้วยหรือที่ต้องวิเคราะห์อย่างตายตัวหรือผลลัพธ์แบบเดิม? รวมทั้งเสนอการใช้ Narrative แทนที่วิธีคิดเรื่องการแสวงหาข้อเท็จจริงแบบแนวคิดอาชญาวิทยากระแสหลัก

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้สัมภาษณ์ณัฐกร วิทิตานนท์ นักวิชาการจากคณะรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ต่อประเด็นทิศทางนโยบายกระจายอำนาจของรัฐบาลหลังการเลือกตั้งทั่วไป 2566 ว่าจะสานต่อได้หรือไม่ เมื่อพิจารณาถึงกระแสต่อเนื่องมาจากปรากฏการณ์เลือกตั้งผู้ว่าฯ กรุงเทพมหานคร และข้อเสนอล่าชื่อเสนอ พ.ร.บ.ปลดล็อกท้องถิ่น ไปจนถึงข้อเสนอยกเลิกราชการส่วนภูมิภาค ฯลฯ #เลือกตั้ง66 #หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุ: มีการเปิดเผยเรื่องราวของภาพยนตร์ Hunger (2023)

ภาวิน มาลัยวงศ์ และติณณภพจ์ สินสมบูรณ์ทอง รีวิวภาพยนตร์ Hunger (2023) ชวนอ่านวิธีเล่าเรื่องในภาพยนตร์ในแบบคนธรรมดาที่อยากกลายเป็นคนพิเศษ และในแบบการต่อต้านอำนาจในชีวิตประจำวันของคนตัวเล็กตัวน้อย พร้อมแนะนำข้อเสนอจาก George Ritzer นักสังคมวิทยาชาวอเมริกัน “The Starbuckization of Society” เมื่อทุนนิยมเน้นขายความพิเศษ ความไม่เหมือนใครของสินค้า ลูกค้ากลายเป็นคนสำคัญ ฯลฯ ทั้งหมดนี้ติดตามได้ในรายการหมายเหตุประเพทไทย

ติณณภพจ์ สินสมบูรณ์ทอง และภาวิน มาลัยวงศ์ พูดถึงเรื่องเล่าต่อผู้ก่อตั้งสิงคโปร์ยุคใหม่อย่างสแตมฟอร์ด แรฟเฟิลส์ (Stamford Raffles) และอาณานิคมอังกฤษบนเกาะบอร์เนียว ได้แก่ เจมส์ บรูก (James Brooke) รายาแห่งซาราวัก ทั้งนี้ในปัจจุบันที่มีกระแสหลังอาณานิคม และการต่อต้านอดีตเจ้าอาณานิคม ทั้งสิงคโปร์ และรัฐซาราวัก ของมาเลเซีย มีวิธีจัดการเรื่องเล่าและความทรงจำรำลึกต่อ “ผู้บุกเบิก” อาณานิคมอย่างไร ติดตามได้ในรายการหมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้พูดถึงไมโครเครดิต และกำเนิดธนาคารกรามีนโดยมูฮัมหมัด ยูนุส ที่บังกลาเทศ ซึ่งให้สินเชื่อรายย่อยกับสตรี เพื่อมุ่งแก้ไขความยากจน ส่งเสริมบทบาทของสตรีในด้านเศรษฐกิจ และขจัดความไม่เท่าเทียมทางเพศ

ทั้งนี้การเกิดขึ้นของโมเดลไมโครเครดิตดังกล่าว เกิดขึ้นในช่วงปลายศตวรรษที่ 20 ที่แนวคิดเสรีนิยมใหม่มีอิทธิพลมาก และทำให้เครื่องมือของสถาบันการเงิน สถาบันด้านการพัฒนาในช่วงนั้นสมาทานวิธีคิดแบบเดียวกันคือลดการแทรกแซงของรัฐ ลดการอุ้มชูของรัฐ หันมาเน้นการพึ่งพาตัวเองของปัจเจกบุคคล ซึ่งตรงข้ามกับแนวทางรัฐสวัสดิการที่เน้นบทบาทของรัฐ และการแทรกแซงกลไกตลาดโดยรัฐ

“เราจะพัฒนาอุตสาหกรรมสื่ออย่างไรให้มั่นคงและเป็นอิสระ ในภาพใหญ่ เราควรเริ่มจากรัฐที่มองเห็นว่าเสรีภาพในการรับรู้ข่าวสาร เป็นหลักการพื้นฐานของสิทธิมนุษยชน” 

ประชาไทชวนฟังพอดแคสสื่อการเรียนรู้ชุด "ภูมิทัศน์สื่อไทยในวิกฤติการเมือง EP.5: ข้อเสนอแนะเพื่อปกป้องคุ้มครองเสรีภาพสื่อ" มองไปข้างหน้าถึงสิ่งที่ควรจะเป็นเพื่อสร้างบรรยากาศที่มีเสรีภาพในการนำเสนอเนื้อหาข่าวสาร 

อ้างอิงข้อมูลจาก “โครงการวิจัยภูมิทัศน์สื่อไทย 2565” โดย พรรษาสิริ กุหลาบ, อริน เจียจันทร์พงษ์, ทัตเทพ ดีสุคนธ์ 

ได้รับการสนับสนุนจาก มูลนิธิเพื่อการศึกษาและสื่อภาคประชาชนอีสาน (The Isaan Record) และ องค์การเพื่อการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) #ภูมิทัศน์สื่อ #ประชาไท

“นอกจากการบังคับใช้กฎหมายปิดปากเสียงวิพากษ์วิจารณ์และการนำเสนอข่าวที่กระทบความมั่นคงของรัฐแล้วนั้น ยังมีการดำเนินการด้วยความรุนแรงต่าง ๆ จนกลายเป็นการคุกคามสื่อ โดยเฉพาะการทำร้ายหรือจับกุมสื่อในพื้นที่ชุมนุม รวมถึงการติดตามข่มขู่ทั้งสื่อและแหล่งข่าว”

ประชาไทชวนฟังพอดแคสสื่อการเรียนรู้ชุด "ภูมิทัศน์สื่อไทยในวิกฤติการเมือง EP.4: ความเสี่ยงและการคุกคามสื่อมวลชน" เพื่อตระหนักถึงปัญหาเสรีภาพสื่อที่ไม่จำกัดอยู่เพียงรูปแบบของการควบคุมภายใต้กรอบกฎหมาย แต่รวมถึงความเสี่ยงและอันตรายทางกายภาพด้วยเช่นกัน

อ้างอิงข้อมูลจาก “โครงการวิจัยภูมิทัศน์สื่อไทย 2565” โดย พรรษาสิริ กุหลาบ, อริน เจียจันทร์พงษ์, ทัตเทพ ดีสุคนธ์

ได้รับการสนับสนุนจาก มูลนิธิเพื่อการศึกษาและสื่อภาคประชาชนอีสาน (The Isaan Record) และ องค์การเพื่อการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO)

#ภูมิทัศน์สื่อ #ประชาไท

“เราจะพบว่ารัฐไทยมักใช้กฎหมายและองค์กรกำกับดูแลของรัฐเพื่อปิดกั้นเสรีภาพและการแสดงความคิดเห็นของประชาชน และสิทธิการเข้าถึงข้อมูลสาธารณะ"

“มีผู้ชุมนุมจำนวนมากถูกฟ้องร้องจาก พ.ร.ก.ฉุกเฉิน จนเกิดคำถามจากผู้คนในสังคมว่ากฎหมายดังกล่าวถูกใช้เพื่อควบคุมโรค หรือถูกใช้เพื่อควบคุมเสรีภาพกันแน่”

ประชาไทชวนฟังพอดแคสสื่อการเรียนรู้ชุด "ภูมิทัศน์สื่อไทยในวิกฤติการเมือง EP.3: กรอบการกำกับดูแลสื่อไทย" ทบทวนปัญหาตัวบทกฎหมายและการบังคับใช้ที่จำกัดเพดานการนำเสนอเนื้อหาที่มีความละเอียดอ่อนของสื่อ

อ้างอิงข้อมูลจาก “โครงการวิจัยภูมิทัศน์สื่อไทย 2565” โดย พรรษาสิริ กุหลาบ, อริน เจียจันทร์พงษ์, ทัตเทพ ดีสุคนธ์

ได้รับการสนับสนุนจาก มูลนิธิเพื่อการศึกษาและสื่อภาคประชาชนอีสาน (The Isaan Record) และ องค์การเพื่อการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO)

#ภูมิทัศน์สื่อ #ประชาไท